訊號與系統 – Z 反變換的部分分式展開法


Z 反變換

**Z 反變換**被定義為從其 Z 變換 $\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 找到時域訊號 $\mathit{x}\mathrm{\left(\mathit{n}\right)}$ 的過程。Z 反變換表示為 -

$$\mathrm{\mathit{x}\mathrm{\left(\mathit{n}\right)}\:\mathrm{=}\:\mathit{Z}^{-\mathrm{1}}\mathrm{\left[\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\right]}}$$

使用部分分式展開法求 Z 反變換

為了使用部分分式展開法確定 $\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 的 Z 反變換,$\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 的分母必須採用因式分解的形式。在這種方法中,我們得到的是 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 而不是 $\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 的部分分式展開。這是因為時域序列的 Z 變換在其分子中具有 Z。

只有當 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 是一個真有理函式時,才能應用部分分式展開法,即其分母的階數大於其分子的階數。

如果 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 不是真函式,則在應用部分分式法之前,應將其寫成多項式和真函式的形式。

部分分式法的一個缺點是,$\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 的分母必須採用因式分解的形式。一旦將 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 作為真函式獲得,則使用標準 Z 變換對和 Z 變換的性質,可以得到每個部分分式的 Z 反變換。

令一個有理函式 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 表示為 -

$$\mathrm{\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{N}\mathrm{\left(\mathit{z} \right)}}{\mathit{D}\mathrm{\left( \mathit{z}\right)}}\:\mathrm{=}\: \frac{\mathit{b}_{\mathrm{0}}\mathit{z}^{\mathit{m}}\mathrm{+}\mathit{b}_{\mathrm{1}}\mathit{z}^{\mathit{m}-\mathrm{1}}\mathrm{+}\mathit{b}_{\mathrm{2}}\mathit{z}^{\mathit{m}-\mathrm{2}}\mathrm{+}...\mathit{b}_{\mathit{m}}}{\mathit{z}^{\mathit{n}}\mathrm{+}\mathit{a_\mathrm{\mathrm{1}}z}^{\mathit{n}-\mathrm{1}}\mathrm{+}\mathit{a_\mathrm{\mathrm{2}}z}^{\mathit{n}-\mathrm{2}}\mathrm{+}...\mathit{a}_{\mathit{n}}}}$$

當分子的階數小於分母的階數時,即m <n,則 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 是一個真函式。如果 $\mathit{m}\geq \mathit{n}$,則 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 不是真函式,則應寫成 -

$$\mathrm{\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\mathit{c}_{\mathrm{0}}\mathit{z}^{\mathit{n-m}}\:\mathrm{+}\:\mathit{c}_{\mathrm{1}}\mathit{z}^{\mathit{n-m}-\mathrm{1}}\:\mathrm{+}\:...\mathrm{+}\:\mathit{c}_{\mathit{n-m}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{N}_{\mathrm{1}}\mathrm{\left(\mathit{z} \right)}}{\mathit{D}\mathrm{\left( \mathit{z}\right)}}}$$

其中,$\mathrm{\left[\mathit{c}_{\mathrm{0}}\mathit{z}^{\mathit{n-m}}\:\mathrm{+}\:\mathit{c}_{\mathrm{1}}\mathit{z}^{\mathit{n-m}-\mathrm{1}}\:\mathrm{+}\:...\mathrm{+}\:\mathit{c}_{\mathit{n-m}}\right]}$ 是一個多項式,$\frac{N_{\mathrm{1}}\mathrm{\left(\mathit{z} \right)}}{\mathit{D}\mathrm{\left( \mathit{z}\right)}}$ 是真有理函式。

現在,對於真有理函式 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 有兩種情況如下 -

情況一 - 當 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 具有所有不同的極點時 -

當 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 的所有極點都不同時,函式 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 可以展開成如下形式 -

$$\mathrm{\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{1}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{1}}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{2}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{2}}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{3}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{3}}}\:\mathrm{+}\:...\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathit{n}}}{\mathit{z-K}_{\mathit{n}}}}$$

這裡,係數 $\mathit{C}_{\mathrm{1}},\mathit{C}_{\mathrm{2}},\mathit{C}_{\mathrm{3}},...,\mathit{C}_{\mathit{n}}$ 可以用下面給出的公式確定 -

$$\mathrm{\mathit{C}_{\mathit{i}}\:\mathrm{=}\:\mathrm{\left[ \mathrm{\left ( \mathit{z-K_{\mathit{i}}}\right)}\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\right]}_{\mathit{z=K_{\mathit{i}}}}\:;\mathrm{Where},\mathit{i}\:\mathrm{=}\:\mathrm{1,2,3..}}$$

情況二 - 當 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 具有 l 個重複極點,其餘 (n-l) 個極點是簡單的 -

考慮 $\mathit{p}^{\mathit{th}}$ 個極點重複了 l 次。那麼,函式 $\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}$ 可以表示為,

$$\mathrm{\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{1}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{1}}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{2}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{2}}}\:\mathrm{+}\:...\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathit{p\mathrm{1}}}}{\mathit{z-K_{\mathit{p}}}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C_{\mathit{p\mathrm{2}}}}}{\mathrm{\left( \mathit{z-\mathit{k_{p}}}\right )^{\mathrm{2}}}}\:\mathrm{+}\:...\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C_{\mathit{p\mathit{l}}}}}{\mathrm{\left( \mathit{z-\mathit{k_{p}}}\right )^{\mathit{l}}}}}$$

其中,

$$\mathrm{\mathit{C}_{\mathit{pl}}\:\mathrm{=}\:\mathrm{\left[ \mathrm{\left ( \mathit{z-K_{\mathit{p}}}\right)}\frac{\mathit{l} \:\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\right]}_{\mathit{z=K_{\mathit{p}}}}}$$

此外,如果 Z 變換 $\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}$ 具有復極點,則部分分式可以表示為 -

$$\mathrm{\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{1}}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{1}}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{C}_{\mathrm{1}}^{*}}{\mathit{z-K}_{\mathrm{1}}^{*}}}$$

其中,$\mathit{C}_{\mathrm{1}}^{*}$ 是 $\mathit{C}_{\mathrm{1}}$ 的複共軛,$\mathit{K}_{\mathrm{1}}^{*}$ 是 $\mathit{K}_{\mathrm{1}}$ 的複共軛。因此,很明顯,復極點會導致部分分式展開中出現複共軛係數。

數值示例

求以下 Z 變換的逆 Z 變換

$$\mathrm{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{z}^{-\mathrm{1}}}{\mathrm{2-3\mathit{z^{-\mathrm{1}}\mathrm{+}}}\mathit{z}^{-\mathrm{2}}};\:\mathrm{ROC}\rightarrow \left|\mathit{z} \right|>\:\mathrm{1}}$$

解答

給定的 Z 變換為,

$$\mathrm{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{z}^{-\mathrm{1}}}{\mathrm{2-3\mathit{z^{-\mathrm{1}}\mathrm{+}}}\mathit{z}^{-\mathrm{2}}}}$$

$$\mathrm{\Rightarrow \mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{z}}{\mathrm{2}\mathit{z}^{\mathrm{2}}-\mathrm{3\mathit{z}}\mathrm{+}\mathrm{1}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{z}}{\mathrm{2}\mathrm{\left[ \mathit{z^{\mathrm{2}}-\mathrm{\left ( \frac{3 z}{2} \right)}\mathrm{+}\mathrm{\left ( \frac{1}{2} \right )}} \right ]}}}$$

$$\mathrm{\Rightarrow \mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\:\mathrm{=}\frac{1}{2}\mathrm{\left\{ \frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}\mathrm{\left[ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right)} \right]}}\right\}}}$$

透過進行部分分式展開,我們得到,

$$\mathrm{\Rightarrow \frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{\mathit{A}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}} \right )}}\:\mathrm{+}\:\frac{\mathit{B}}{\mathrm{\left [ \mathit{z-\mathrm{\left ( \frac{1}{2} \right )}} \right ]}}}$$

其中,A 和 B 如下確定 -

$$\mathrm{\mathit{A}\:\mathrm{=}\:\mathrm{\left [ \mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}} \right )}\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}} \right ]}_{\mathit{z=\mathrm{1}}}}$$

$$\mathrm{\mathrm{=}\:\mathrm{\left(\mathit{z-\mathrm{1}}\right)}\mathrm{\left[ \frac{1}{2} \frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}\mathrm{\left[ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right)} \right]}}\right]}_{\mathit{z=\mathrm{1}}}}$$

$$\mathrm{\mathrm{=}\:\frac{1}{2}\mathrm{\left[\frac{1}{1-\mathrm{\left ( \frac{1}{2}\right)}}\right]}\:\mathrm{=}\:\mathrm{1}}$$

類似地,

$$\mathrm{\mathit{B}\:\mathrm{=}\:\mathrm{\left [ \mathrm{\left ( \mathit{z}-\frac{1}{2} \right )}\frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}} \right ]}_{\mathit{z=}\frac{1}{2}}}$$

$$\mathrm{\mathrm{=}\:\mathrm{\left(\mathit{z}-\frac{1}{2}\right)}\mathrm{\left[ \frac{1}{2} \frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}\mathrm{\left[ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right)} \right]}}\right]}_{\mathit{z}=\frac{1}{2}}}$$

$$\mathrm{\mathrm{=}\:\frac{1}{2}\mathrm{\left[\frac{1}{\mathrm{\left ( \frac{1}{2}\right)}-\mathrm{1}}\right]}\:\mathrm{=}\:\mathrm{-1}}$$

$$\mathrm{\therefore \frac{\mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}}{\mathit{z}}\:\mathrm{=}\:\frac{1}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}}-\frac{1}{\mathrm{\left [ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right )}\right]}}}$$

$$\mathrm{\Rightarrow \mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\:\mathrm{=}\:\:\frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}}-\frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left [ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right )}\right]}};\:\mathrm{ROC}\to \left|\mathit{z}\right|>\:\mathrm{1}}$$

因為給定 Z 變換的收斂域 (ROC) 為 $\left|\mathit{z}\right|$ > 1,因此這兩個序列都必須是因果的。因此,透過取逆 Z 變換,我們得到,

$$\mathrm{\mathit{Z}^{-\mathrm{1}}\mathrm{\left[ \mathit{X}\mathrm{\left(\mathit{z}\right)}\right]}\:\mathrm{=}\:\mathit{Z}^{-\mathrm{1}}\mathrm{\left [ \frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left ( \mathit{z-\mathrm{1}}\right)}}-\frac{\mathit{z}}{\mathrm{\left [ \mathit{z}-\mathrm{\left(\frac{1}{2}\right )}\right]}} \right ]}}$$

$$\mathrm{\therefore \mathit{x}\mathrm{\left(\mathit{n}\right)}\:\mathrm{=}\:\mathrm{\left [ \mathit{u}\mathrm{\left(\mathit{n}\right)}-\mathrm{\left( \frac{1}{2}\right)^{\mathit{n}}\mathit{u}\mathrm{\left(\mathit{n}\right)}} \right ]}}$$

更新於: 2022 年 1 月 11 日

10K+ 瀏覽量

開啟你的職業生涯

完成課程獲得認證

開始學習
廣告

© . All rights reserved.